Bệnh sán chó nguy hiểm thế nào?

Giống Chó

By dola dola / a couple of years ago

Bệnh sán chó (tên khoa học Toxocara canis), là một loài sán dây thuộc giống Echinococcus. Hiện tượng kỳ lạ nhiễm loại sán này thường xuất hiện ở trẻ em từ 3 đến 10 tuổi và rất ít gặp ở người lớn. Vậy bệnh nhiễm sán chó ở người dân có đáng lo ngại hay là không?

1. Chu trình phát triển của sán chó trong thân thể người

sán chó hay còn gọi là giun đũa chó, nó mang tên khoa học là Toxocara. Sán chó thường có trong ruột non của chó con dưới 6 tháng tuổi, nhất là chó ở vùng nhiệt đới gió mùa. Loại sán này còn có thể phát triển cả ở phổi, ruột non và những đơn vị nội tạng khác của chó con, khi mang thai, sán cũng theo lá nhau và nhiễm sang cho chó con.

Mỗi ngày, sán chó đẻ khoảng tầm 200.000 trứng và trứng sẽ tiến hành đào thải ra ngoài qua phân chó, các trứng sán này còn có thể tồn tại đến vài tháng ở ngoại cảnh. Đối tượng người dùng đơn giản phạm phải bệnh này nhất đó là trẻ em do thói quen chơi dưới đất, cát nơi chó từng phóng uế và còn lưu lại trứng của loại sán này.

Chu trình phát triển của sán chó trong thân thể người

Không chỉ vậy, việc ve vuốt chó nhiễm sán cũng tồn tại thể khiến con người bị nhiễm do chó có thói quen liếm hậu môn, liếm lông và bất kể thứ gì khác nên vô tình chúng đã phát tán trứng sán đi khắp mọi nơi.

Khi đi vào thân thể, trứng sán nếu không bị thực bào thì sau khoảng tầm 5 tháng trứng sẽ thành nang sán, mỗi nang sán chứa khoảng tầm 2 triệu đầu sán và khi nó vỡ ra sẽ phóng thích hàng triệu đầu sán theo đường máu đi khắp thân thể đến những đơn vị quan yếu như gan, phổi, não, lách,…

2. Bộc lộ của người bị nhiễm sán chó

Khi xâm nhập và ký sinh trong thân thể người, các nang sán sẽ khởi đầu chèn lấn những đơn vị và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Chừng độ hiểm nguy và thương tổn của bệnh nhân phụ thuộc rất nhiều vào vị trí nang sán ký sinh.

Khi nang sán vỡ ra, thân thể người bệnh sẽ bị nhiễm độc gây dị ứng, choáng váng quá mẫn. Các đầu sán trong nang tràn ra ngoài sẽ tạo nên những nang sán thứ phát nhưng phải sau 2 đến 5 năm từ khi nang sán tiên phát vỡ thì những nang thứ phát mới xuất hiện. Đó cũng là thời đoạn gây tử vong nhiều nhất của bệnh nhiễm sán.

Bộc lộ của người nhiễm sán chó điển hình là nổi mẩn ngứa

Theo Luật Phòng chống bệnh lây nhiễm Việt Nam, bệnh nhiễm sán chó thuộc nhóm bệnh C. Theo định nghĩa về bệnh này do Bộ Y tế phát hành kèm Quyết định số 4283/QĐ-BYT ngày thứ 8/8/2016 về việc Phát hành Tài liệu “Định nghĩa trường hợp bệnh lây nhiễm” có nếu định nghĩa của ca bệnh nhiễm giun đũa chó/mèo như sau:

– Ngứa, nổi mẩn.

– Đau bụng, đau đầu, khó tiêu.

– Đau nhức, mỏi, tê bì.

– Sốt kèm theo thở khò khè.

– Có thể kèm theo: Gan to, đau bụng mạn tính, viêm phổi, rối loàn thần kinh khu trú, rối loàn thị lực, thương tổn mắt, viêm mắt, thương tổn vùng võng mạc.

– Xét nghiệm ELISA cho kết quả dương tính IgG Kháng thể anti – Toxocara spp.

– Có thể tìm thấy ấu trùng hay giun đũa chó.

– Hoặc phát hiện những đoạn gen đặc hiệu của ấu trùng này bằng kỹ thuật sinh vật học phân tử.

Không dừng lại ở đó, các chẩn đoán xác định cũng dựa trên cơ sở phát hiện ra Toxocara trong mô xét nghiệm dù việc sinh thiết lấy mẫu mô có chứa ấu trùng cũng tương đối phức tạp, khó khăn.

Chưng sĩ thường sẽ dựa vào các đặc điểm lâm sàng và kết quả xét nghiệm huyết thanh để chẩn đoán bệnh này. Tuy nhiên thỉnh thoảng các diễn đạt lâm sàng cũng rất khó xác định.

3. Các thể bệnh sán chó ở người

3.1. Bệnh do ấu trùng vận chuyển trong nội tạng

Bệnh ấu trùng vận chuyển nội tạng thường xuất hiện ở trẻ xuất phát từ một – 4 tuổi. Bệnh sẽ phát triển từ từ, trẻ có thể bị sốt nhẹ, tiêu chảy, ói mửa, đau cơ, khớp hay ho khạc ra đờm, nghẹt thở, gan to thỉnh thoảng kèm theo lách to. Tuy nhiên bệnh cũng tồn tại thể tự khỏi khi ấu trùng chết hết.

Ở người lớn thường có những triệu chứng như sốt nhẹ, hư nhược, mỏi mệt, mày đay, nghẹt thở giả hen, viêm phổi hoặc tràn dịch màng phổi.

Gan là cơ quan bị tác động nặng nề nhất lúc bị nhiễm sán. Thỉnh thoảng các thương tổn gan này còn có thể bị lầm lẫn với khối u hay ung thư di căn.

Một số trường hợp người bệnh nhiễm sán chó sẽ bị viêm cơ, viêm bao tử, viêm mô dưới da hay các bệnh lý giãn cơ tim, khối giả u ở tim gây ra đột tử.

3.2. Bệnh do ấu trùng vận chuyển đến hệ thần kinh

Các bệnh nhân ở tuổi trung niên có thể bị mắc thể này. bệnh nhân có thể bị rối loàn giấc ngủ, yếu chi, yếu cơ, rối loàn đại – tiểu tiện. Khi ấu trùng xâm nhập vào hệ trung khu thần kinh có thể gây ra tình trạng viêm não, viêm màng nhện, viêm mạch não, viêm màng não tăng bạch huyết cầu ái toan, viêm tủy sống, mất điều hòa vận động,…

Bệnh nhân thường có triệu chứng sốt và nhức đầu. Một số trường hợp hiếm gặp, bệnh nhân có thể bị thương tổn hệ trung khu thần kinh hoặc tác động hệ thần kinh ngoại biên.

3.3. Bệnh do ấu trùng vận chuyển đến mắt

Các triệu chứng điển hình của thể này gồm có đau mắt, thị lực giảm ở một bên, đồng tử trắng và bị lác mắt lê dài. Khi soi đáy mắt có thể thấy dạng viêm hạt tại võng mạc, u hạt, viêm kết mạc, viêm nội nhãn. Tình trạng viêm mống mắt khi nhiễm ấu trùng sán chó có thể gây ra mù lòa nếu không được chữa trị thời.

Thường gặp nhất trong trường hợp này là tình trạng u võng mạc cực sau và có thể bị lầm lẫn với ung thư võng mạc. Thỉnh thoảng người bệnh có thể bị áp xe thủy tinh thể, viêm màng bồ đào, viêm thần kinh thị giác, bội nhiễm.

3.4. Thể bệnh không điển hình

Ở thể này, các triệu chứng rất khó chẩn đoán, thường là các triệu chứng không đặc hiệu. Người bệnh có thể bị sốt nhẹ, đau đầu, chán ăn, buồn nôn, hư nhược thân thể, rối loàn hành vi và giấc ngủ.

Bên cạnh đó, người bệnh nhiễm sán chó còn có những triệu chứng ở phổi và bị sưng hạch lympho ở cổ. Ở người lớn thường thấy mỏi mệt, ngứa, phát ban đỏ, đau bụng và triệu chứng phổi.

Người nhiễm sán chó có thể bị ngứa và nổi ban đỏ

3.5. Thể bệnh khác

Đây là những ca bệnh không thuộc thể nào trong các thể bênh kể trên, nó gồm có các bệnh lý do ấu trùng gây ra và liên quan đến tim mạch, da hay bao tử. Có thể kể tới những bệnh như viêm cơ tim, phát ban đỏ, rối loàn tiêu hóa, tiêu chảy, đau bụng.

Nhiễm sán chó Toxocara spp nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ không khiến ra những hiểm nguy đến sức khỏe và tính mệnh. Không dừng lại ở đó, bạn cũng cần được lưu ý đưa chó, mèo đi khám định kỳ và vệ sinh thật sạch sẽ cho chúng để tránh bị nhiễm ấu trùng sán chó.

Dù đây là căn bệnh ít gặp thế nhưng MEDLATEC vẫn khuyên bạn nên phòng ngừa và đặc biệt quan trọng quan hoài đến đối tượng người dùng là trẻ nhỏ.